Nếu một ngày nào đó điện thoại của bạn không sử dụng được nữa và màn hình chỉ hiện thông báo với nội dung cho biết chiếc máy này đã bị khóa hoặc bị virus xâm nhập rồi yêu cầu bạn liên hệ với một người nào đó để mua key mở khóa thì bạn đừng nên làm theo.
Bởi vì đây là một hình thức lừa đảo công nghệ rất nguy hiểm mới nở rộ trong thời gian gần đây. Thậm chí có người đã trở thành nạn nhân khi làm theo các nội dung trên màn hình rồi bị mất hàng triệu đồng để mua key mà điện thoại vẫn bị khóa.
Thật ra, chẳng có cái key nào cả và điện thoại cũng chẳng bị khóa. Đây chỉ là một dở kịch của những kẻ lừa đảo nhắm vào những người dùng điện thoại không am hiểu công nghệ.
Nguyên nhân
Cụ thể, những “hacker lỏ” hay đúng hơn là kẻ lừa đảo sẽ tạo ra một ứng dụng 2 quyền. Đầu tiên là quyền Hiển thị lớp phủ hay Hiển thị trên cùng giống Bong bóng chat của Messenger và Zalo. Tiếp theo là quyền tự khởi động.
Với quyền Hiển thị lớp phủ, kẻ lừa đảo sẽ cho ứng dụng hiển thị thông báo trên toàn màn hình. Nội dung nhắn nhủ với bạn rằng chiếc điện thoại này đã bị khóa và yêu cầu liên hệ với một số điện thoại nào đó hoặc chuyển tiền đến một số tài khoản nào đó để mua key mở khóa.
Điều đặc biệt là bạn không thể thoát khỏi thông báo này và cũng không thể mở trung tâm điều khiển.
Với quyền tự khởi động, ứng dụng trên sẽ tự kích hoạt ngay sau khi bạn mở nguồn điện thoại. Do đó bạn không thể thoát khỏi nó, cũng như không thể sử dụng điện thoại như bình thường được nữa.
Sau khi tạo xong ứng dụng. Kẻ lừa đảo sẽ phát tán nó lên internet để chúng ta tải về cài đặt và nếu xui rủi sẽ trở thành con mồi béo bở cho bọn chúng lợi dụng.
Để dễ qua mặt người dùng, những ứng dụng này có thể được núp bóng dưới dạng game/ứng dụng mod, công cụ hack cheat trò chơi… Và đa số đều là ứng dụng dành cho điện thoại Android và được cài đặt thông qua file APK.
Bởi vì chỉ có điện thoại Android mới hỗ trợ quyền Hiển thị lớp phủ. Còn sở dĩ là file APK là do chúng chứa mã độc nên kẻ lừa đảo không thể đưa lên Google Play vì hệ thống kiểm duyệt ở đây khá chặt chẽ.
Tóm lại, đây là thủ đoạn lừa đảo tống tiền công nghệ nhắm vào những người dùng thiết bị Android có thói quen cài đặt ứng dụng nguồn ngoài (thông qua file APK).
Cách khắc phục
Nếu bạn cũng đang trong tình trạng trên, thì đừng quá lo lắng rồi làm theo yêu cầu mua key của kẻ lừa đảo. Thật ra điện thoại của bạn vẫn chưa bị khóa, mà thay vào đó màn hình đã hiển thị một lớp phủ mà chúng ta không thể thoát ra được.
Chính vì vậy bạn cứ yên tâm, vẫn có 2 cách giúp bạn tự khắc phục vấn đề này mà không phát sinh chi phí nào. Cụ thể như sau:
Cách 1: Bạn khởi động lại điện thoại ở chế độ Safe Mode. Tùy dòng máy sẽ có cách thực hiện khác nhau (tham khảo tại đây). Trong chế độ Safe Mode, bạn hãy tìm gỡ cài đặt ứng dụng chứa mã độc, đây là những ứng dụng được cài qua file APK trước khi điện thoại bị sự cố. Với cách này, bạn vừa khắc phục được vấn đề vừa đảm bảo dữ liệu không bị mất.
Cách 2: Tiến hành reset điện thoại bằng phím cứng hay còn gọi là Hard Reset (Xem cách thực hiện cho Xiaomi và Samsung). Khi đó điện thoại của bạn sẽ được đưa về trạng thái lúc xuất xưởng đồng thời loại bỏ ứng dụng chứa mã độc. Thế nhưng do không thể sao lưu nên tất cả dữ liệu và ứng dụng mà bạn đã cài đặt trước đó sẽ được xóa hoàn toàn, không thể khôi phục.
Chắc chắn với 1 trong 2 cách này bạn có thể khắc phục được tình trạng điện thoại hiển thị thông báo bị khóa và dụ dỗ mua key từ kẻ lừa đảo.
Cách nhận biết và phòng chống
Như đã nói, những ứng dụng chứa mã độc có hành vi như trên chỉ có thể tiếp cận với thiết bị Android thông qua file APK. Do đó bạn chỉ nên cài đặt file APK được cung cấp qua các nguồn chia sẻ đáng tin cậy.
Ngoài ra khi cài đặt bất cứ ứng dụng nào trên Android, trong lần đầu tiên mở ra bạn cần đọc kỹ và hiểu rõ các hành vi mà chúng có thể làm với điện thoại của bạn trước khi cấp quyền Cho phép.
Nếu bạn cài 1 ứng dụng, mà nó yêu cầu quyền hiển thị Hiển thị lớp phủ hay Hiển thị trên cùng thì bạn nên cẩn thận. Lúc đó bạn thử xem xét lại xem, bạn có nhu cầu sử dụng quyền này hay không. Nếu không thì từ chối. Và khi bạn từ chối quyền này, ứng dụng chứa mã độc sẽ không thể nào tấn công điện thoại bạn được.
